Cassave
Cassave is het basisvoedsel in deze streek. Het is een heel proces voordat je cassave meel hebt. Eerst gaan de knollen ongeveer twee dagen het water in. Zo worden ze zacht en kunnen ze makkelijk worden geschild. Na het schillen worden ze uitgespreid om te drogen. Het drogen duurt gemiddeld ook twee dagen. Daarna zijn het harde brokken die tot meel vermalen kunnen worden. Van dit meel wordt een stevige brij gekookt, dat is cassave fufu. Je kunt het cassave meel ook mengen met millet of sorgum meel. Daardoor wordt het voedzamer en smaakvoller. Je eet het samen met een saus of een bladgroente, bijvoorbeeld cassave blad. Wij eten dit gemiddeld een keer per week. Het is heel voedzaam en lekker.
Hoe gezonder de cassave plant is, hoe groter de knollen die hij produceert. In deze streek van Congo wordt de cassave veel geplaagd door het mozaïekvirus. De opbrengst wordt daardoor sterk verminderd. Het is belangrijk dat de zieke planten direct worden verwijderd.
Om virusziektes te voorkomen, moet je goede planten selecteren, waaruit de stekken worden gesneden. Planten die op het oog gezond zijn, kunnen nog steeds het virus bevatten. Daarom wordt ook het mes waarmee men de stengels snijdt gesteriliseerd met een vlammetje. Bij iedere volgende plant wordt dit herhaald. Met dergelijke stekken hebben we een veld vol gezonde cassave geplant. Na 9 maanden zijn de knollen volgroeid. De knollen worden verwerkt tot meel, de stekken kunnen we nu weer uitdelen aan andere boeren.
Rondreis
Vorige week maakten we een rondreis van 6 dagen door ons district, als follow-up van de reis in januari. In de tussentijd hebben zich op verschillende plaatsen nieuwe 4Pijler groepen gevormd. Het waren lange dagen in de auto over vaak slechte wegen en we sliepen onder basale omstandigheden. Maar het is de moeite waard: van de vroege ochtend tot het slapen gaan, trekken we met de mensen op en horen hun verhalen. Op de verschillende plaatsen bekeken we de velden en maakten er foto’s van. Het is heel bemoedigend om te zien hoe goed mensen de principes van de eerste pijler (niet ploegen), al op vrij grote schaal toepassen. Dat betekent voor hen veel minder werk en grotere opbrengsten. Vervolgens hielden we in elke plek een workshop voor de 4Pijler groepen met maximaal 20 mensen. Aan de hand van foto’s uit de praktijk, vaak van hun eigen veld, konden we de 4Pijler principes goed uitleggen en waar nodig verbeterpunten aangeven op hun praktijk.
Na de eerste pijler komt nu de tweede pijler in beeld: werken met groenbemesters. Een van de groenbemesters is Mucuna, een soort boon, die tussen de mais gezaaid kan worden en na de oogst het hele veld bedekt. Vervolgens sterft het af en kan er het volgende seizoen direct een nieuw gewas in worden gezaaid, zonder te ploegen. Bovendien wordt de bodem rijker aan stikstof. Tijdens de workshops hebben we Mucuna zaad uitgedeeld en veel mensen waren erg gretig om dit op hun velden uit te proberen.
Met pinksterzondag waren we in Todro, de laatste plek van onze rondreis. Onze vroegere hulp, Ruta woont daar na 30 jaar nog steeds. Ze helpt nu in het gastenhuis van de kerk, waar wij waren gelogeerd. We vierden we het Pinksterfeest met een kleine groep in het gastenhuis. Het was voor mij heel bijzonder om dit samen met Ruta te kunnen vieren.
Thuis op het veld
Zaterdagochtend is voor ons altijd heel speciaal. Als we thuis zijn, gaan we samen naar het demonstratieveld Payi, genoemd naar het stroompje ernaast. Roelof is bezig met wieden in de mais, rijst of bonen of hij verwijdert zieke planten uit de mais. Ik ben te vinden in de groentetuin waar momenteel vooral aubergine en kool groeien. We nemen een thermosfles met koffie mee en drinken die op het veld. Omdat het weekend is, zijn wij de enigen op het veld. Heerlijk om vogels te kunnen spotten en te genieten van de rust. Soms spotten we ook andere dieren, zoals een mini-kikkertje dat ik vond op een aubergine blad.
Ons hondje Sembo nemen we ook mee. Hij mag dan los rondlopen. Sembo betekent zoiets als heilige. Nou zo heilig is hij niet. Het is een echte jachthond en jaagt graag achter vogels en andere dieren aan. Om te voorkomen dat hij kuikentjes van een van de buren rooft, zit hij thuis aan de ketting.
