De kwartaalverslagen van de 4Pijlers volgen de orde van de planning zoals die op www.4pillars.nl is gepresenteerd.
1. Vestiging en verblijf in het district Faradje.
Voor ons betekent het leven in Lanza hard werken, investeren in contacten met mensen, genieten van de natuur, oefenen in geduld en zoeken naar een plek in de kerkelijke gemeente.
We werken hard, wat ons prima bevalt. Elke dag zijn we bezig met praktisch landbouwwerk. Zowel op onze eigen velden als op de akkers van anderen. Het regent volop en alle gewassen groeien hard. Op onze eigen velden vermeerderen we zaaizaad voor de bevolking, telen we rijst en bonen voor onderzoek en leggen we groentetuintjes aan. Op de akkers van anderen helpen we gezinnen bij de toepassing van de technieken van de 4 pijlers.
Het werken op de akkers van dorpsgenoten is voor ons tevens een investering in contacten. Landbouw is een gezinsgebeuren. We leren hoe het gezin taken verdeelt, wat mannen, vrouwen en kinderen belangrijk vinden en hoe zij de toekomst voor zich zien. Door de toepassing van de 4 pijlers krijgen de gezinnen een heel nieuwe ervaring. Voorheen was de landbouw alleen om te overleven; nu begint men te ervaren dat hij kansen biedt om aan de armoede te ontsnappen. Vooral voor jonge mensen is dit goed nieuws. Ze hoeven niet weg te trekken naar de steden of naar de gebieden waar delfstoffen worden gevonden, wat riskant is en waar velen uiteindelijk in duistere kringen terechtkomen. Het platteland blijkt kansen te bieden die ze nog nooit hadden gezien en ze doen hun uiterste best om deze te pakken.
Het is volop regentijd. De rivier, de Kibali, stroomt op volle kracht, de savannes kleuren donkergroen. We leven hier midden in. Op weg naar de akkers zien we regelmatig mooie tropische vogelsoorten Ook genieten we van de vele speciale bloemensoorten. Regelmatig maken we kleine uitstapjes met de verrekijker om alles nog beter waar te nemen.
De bouw van ons huisje verloopt langzaam. Het grootste probleem is het maken van bakstenen. De techniek is niet moeilijk, maar er is niet altijd goed toezicht op de kwaliteit. Verder is het organisatorisch een uitdaging: welke groepen mogen s ’ochtends, welke ’s middags, wie zorgt ervoor dat de stenen goed en droog worden opgeslagen, wanneer en door wie wordt er uitbetaald? Wijzelf willen er niet veel tijd aan besteden. Maar het blijkt moeilijk om goede leiders en organisatoren te vinden. Mensen die vooruit kunnen denken, kunnen plannen, kunnen motiveren en administreren. Er zijn mensen genoeg die stenen kunnen persen, maar het werk ligt zomaar stil vanwege een kleinigheid. Het vraagt flink wat geduld. We blijven zoeken naar mensen die goed kunnen aansturen.
We zijn lid van de lokale evangelische kerk in Lanza. Het levende geloof van de broeders en zusters inspireert ons steeds weer, evenals het standvastige bidden. We hebben nog geen speciale taken in de kerk. Men verwacht dat we als zendelingen zelf bepalen wat we gaan doen. Wijzelf willen juist graag eerst goed overleggen met de leiders en pas verantwoordelijkheden nemen als daar uitgesproken behoefte aan is. We hebben geen haast en nemen rustig de tijd voor het luisteren naar Gods stem en voor gesprekken met het leiderschap.
2. Afstemmen van verwachtingen met de bevolking, lokale kerken en lokale overheid.
Steeds meer mensen begrijpen de hoofdlijnen van onze missie, maar sommige misverstanden zijn hardnekkig.
We hebben onze missie beschreven in het Frans en in het Bangala. Beide versies zijn ondertekend door de hoogste leider van de kerkgenootschap in Lanza en wijde omgeving en kopieën ervan zijn verspreid.
Belangrijker nog dan de geschreven tekst is de mondelinge bekendmaking. Wanneer we gelegenheid hebben in publieke vergaderingen, doen we dit zelf. Zoals bijvoorbeeld onlangs tijdens een grote vergadering van de kerkelijke afdeling Lanza. Het meest effectief is echter de overdracht van informatie via mensen die het meest met ons optrekken. Dit zijn onze trainees, medewerkers op onze velden voor zaaizaad productie en begeleiders van de 4Pijler groepen. Het zijn deze mensen die informatie over onze missie verspreiden, via de vele plaatselijke markten en via de uitgebreide netwerken van familie en etnische groepering.
Soms worden we geconfronteerd met misverstanden. Zo blijft een aantal mensen denken dat wij als blanken onbeperkt toegang hebben tot kapitaal. Dit merken we als men verbaasd reageert als we aangeven geen dure specialisten te kunnen betalen voor de bouw van ons huisje. Of wanneer we van alle brommers de minst luxe kopen. Een ander hardnekkig misverstand betreft onze terughoudendheid bij de verspreiding van de 4Pijlers. Door leiders van de kerk en ook de overheid worden we gevraagd haast te maken. Het liefst wil men dat we de trainingen gaan geven in het hele district en zelfs daarbuiten. Dit gaat echter in tegen onze aanpak van eerst meer leren en pas dan verspreiden. Men denkt onterecht dat wij alle wijsheid in pacht hebben. We moeten er dan ook steeds weer op wijzen dat we tijd nodig hebben om de organisatie en technieken van de 4Pijlers aan te passen aan de lokale omstandigheden van klimaat, bodem en cultuur.
3. Deelnemen aan de conferentie “Ontwikkeling Faradje”.
De conferentie “Ontwikkeling Faradje” was een uitstekende gelegenheid om de 4Pijler methode te presenteren op hoog niveau. De deelnemers waren enthousiast en de conferentie heeft de methode geaccordeerd.
In April was de jaarlijkse “Conférence de Développement de Faradje”, de grote conferentie voor de ontwikkeling van het district Faradje. Op deze conferentie kregen we ruim de gelegenheid om de 4Pijler methode te presenteren en toe te lichten. We maakten gebruikt van dia’s uit verschillende landen, zoals Oeganda, Burundi en natuurlijk Congo, waar we boeren en voorlichters al jaren geleden hadden getraind en waar we via WhatsApp nog steeds mee in contact staan. We konden op deze manier laten zien in hoeverre boeren de methode toepassen en eveneens waar de knelpunten zitten die nog moeten worden opgelost.
Op de conferentie waren de hoogste leiders van het district aanwezig, van zowel de kerk als de staat. Ook de landbouwkundige dienst van de overheid was vertegenwoordigd en mensen van de milieudienst. Twee van de belangrijkste vragen en antwoorden:
- Bij toepassing van de 4Pijler methode zullen mensen in staat zijn meer grond te betelen dan voorheen. Gaat dat ten koste van de bossen en savannes? Zeker niet. Zonder de 4Pijlers kunnen gezinnen hooguit anderhalf hectare grond betelen. Maar omdat de grond snel uitput, is men genoodzaakt om regelmatig nieuw bos of savanne te ontginnen. Een gemiddeld gezin heeft na vijf jaar zo’n 10 hectare bos of savanne platgelegd. En dan nog is de bodemvruchtbaarheid van de eerste percelen niet hersteld en gaat men verder met de ontginning van ongerepte natuur. Bij de 4Pijler methode kan een gezin drie of vier hectare betelen. De bodemvruchtbaarheid blijft hierbij op peil, zodat men niet langer op zoek hoeft te gaan naar nieuw land. De methode van de 4Pijlers staat dus voor een stabiele en duurzame landbouw, waarbij de natuur wordt gespaard.
- De 4Pijler methode maakt slim gebruik van meststoffen. Wat wordt hiermee bedoeld? Het gaat om organische bemesting plus een kleine dosis kunstmest. Voor de organische bemesting gebruiken we in de eerste plaats groenbemesters. Dit zijn planten die tussen de staande gewassen worden gezaaid met als speciaal doel om de bodem te bemesten. De meeste groenbemesters zijn zogenaamde stikstofbinders. Verder wordt er bij de 4Pijler methode niet geploegd, waardoor het organisch materiaal in de bodem minder snel wordt afgebroken en waardoor voedingsstoffen beter beschikbaar zijn voor de gewassen. Deze organische bemesting alleen al zorgt voor een flinke verbetering en verduurzaming van de landbouw. Om echt hoge opbrengsten te halen, is de toepassing van kunstmest eveneens noodzakelijk. Het komt er hierbij op aan dat de soorten en doseringen precies worden vastgesteld. Dit doen we met gebruikmaking van simpel testmateriaal, waar we mensen voor opleiden en dat we beschikbaar stellen voor de voorlichtingsdienst. Wanneer zowel de organische als de minerale bemesting goed op orde zijn, is de landbouwproductie robuust, duurzaam en bestendig tegen klimaatveranderingen.
De conferentie heeft formeel ingestemd met de 4Pijlers. De overheid sprak de wens uit om maximaal betrokken te worden bij de trainingen en de verspreiding. Men stemde eveneens in met onze wens om ruim de tijd te nemen voor onderzoek en leren, alvorens de 4Pijler methode breed uit te rollen.
4. Regelmatig bezoeken van de allerarmste gezinnen.
Veel visites aan arme gezinnen stonden in het teken van sterfgevallen of ziekte. De bezoeken aan de deelnemende gezinnen aan de 4Pijler groepen namen in frequentie toe.
De afgelopen maanden waren er veel sterfgevallen. Vooral jonge kinderen werden getroffen, door malaria, mazelen, of door voor ons onduidelijke oorzaken. Bij sterfgevallen is er natuurlijk veel verdriet. In de Congolese cultuur deelt men dit graag met zoveel mogelijk mensen. Het is daarom altijd druk op begrafenissen en in de periode daaromheen. Ook wij waren steeds zeer welkom. We konden Gods Woord delen en bidden met de nabestaanden. Voor velen waren de begrafenissen een aanleiding om zich opnieuw aan God toe te wijden. Voor ons waren ze emotioneel zwaar, maar we werden ook steeds weer bemoedigd door het sterke geloof van veel broeders en zusters.
Ziekte in de gezinnen was een andere reden om mensen te bezoeken. Het was schrijnend om te merken hoezeer vooral de allerarmste gezinnen hierdoor getroffen worden. Zij hebben niet de middelen om aangepast voedsel te kopen voor de zieke, of om hem of haar naar een gezondheidskliniek te brengen. Genezing wordt daardoor erg vertraagd of blijft helemaal uit. Een beetje geld geven voor eten en voor een bezoekje aan de kliniek maakt vaak een groot verschil.
Het meest frequent waren de bezoeken aan de gezinnen van de 4Pijler groepen. De bezoeken begonnen vaak op de akkers en eindigden met theedrinken thuis. Mensen nemen ruim de tijd voor ons, ze stellen onze aanwezigheid op prijs. Doordat we de streektaal nu goed beheersen, loopt de communicatie vlot. Mensen bezoeken ons ook steeds vaker en gemakkelijker. Een teken dat men ons nu echt goed leert kennen en dat men vertrouwen in ons heeft.
5. Voorbereidingen treffen voor trainingen in de 4 pijlers.
We telen gewassen op ongeveer drie hectare. Het gaat om de productie van goed zaaizaad voor de hele streek, om onderzoek te doen en om demonstratie en training van de 4Pijler methode.
Al voor het begin van de regentijd waren we begonnen met het zaaien en planten van maïs, cassave en bonen. Dit was mogelijk door de aanschaf van een kleine waterpomp en leidingen voor irrigatie. Hierdoor liepen we voorop bij de teelt van de gewassen. Dit betekende dat mensen de gelegenheid hadden om een aantal basistechnieken bij ons te leren, die ze vervolgens meteen na de eerste regens konden toepassen op hun eigen akkers.
Voor de zaaizaadproductie richten we ons vooralsnog op maïs en cassave. Dit zijn twee van de belangrijkste gewassen hier. De opbrengsten van cassave zijn laag vanwege virusziekten. Die van maïs vallen vaak tegen vanwege inteelt en ongecontroleerde bestuiving. Vanuit Oeganda hebben we een goed maïs ras ingevoerd, die hier goed produceert en die de mensen waarderen vanwege de smaak. Goede cassavestekken hebben we kunnen vinden op 40 kilometer afstand, waar cassaverassen groeien die vooralsnog vrij zijn van de meest gevreesde virussen. Op onze eigen velden trainen we mensen in het virusvrij houden van cassave en in het zuiver houden van het goede maïs ras. We hopen binnenkort meer maïs rassen in te voeren, te testen en te vermenigvuldigen, om de genetische basis van de maïsteelt in de omgeving te verbeteren en te verbreden. Om de productie van zaaizaad te versnellen en de kosten voor personeel te drukken, hebben we een gemotoriseerde brush cutter aangeschaft.
We laten de velden voor zaadproductie zo goed mogelijk bewaken. Maïs is een lekkernij voor de vele apen in de buurt en de cassave wordt graag gegeten door wilde varkens. Verder zijn er termieten en knaagdieren die kunnen zorgen voor veel schade.
Voor ons is het doen van onderzoek het belangrijkst. Met de landbouwadviseur van de 4Pijlers hebben we een lijst met onderzoeksvragen opgesteld. We hebben op een paar vragen al een prima antwoord gevonden, maar overige worden nog volop onderzocht. Een van de vragen waarop we een antwoord hebben gevonden is de timing van de inzaai van een tweetal groenbemesters: Mucuna en Mimosa. Bijvoorbeeld: als de maïs net boven de enkels staat kan Mucuna worden gezaaid. De groenbemester ontwikkelt zich dan goed, zonder de maïs te verstikken. Ook voor bonen en cassave hebben we duidelijkheid, voor zowel Mucuna als Mimosa. Voor wat betreft rijst is de beste zaaitijd nog niet helemaal duidelijk. Deze praktische zaken hebben onze aandacht omdat de voor de landbouwontwikkeling van groot belang zijn. Ze zijn nooit goed onderzocht en ze staan nergens goed beschreven.
Het is moeilijk om het effect te meten van de 4Pijler demonstraties. Mensen zien natuurlijk de verschillen: de gewassen op de 4Pijler velden zijn veel robuuster dan die van het doorsnee gezin en de verwachte opbrengsten zijn minstens het drievoudige. Maar mensen identificeren zich per definitie maar matig met wat er gebeurt op demonstratie velden, zeker wanneer deze gerund worden door buitenlanders. We verwachten dan ook veel meer effecten van de akkers van de deelnemers aan de 4Pijler groepen. Hier gaat het om mensen van eigen familie of etnische groep, die over dezelfde middelen beschikken als ieder ander.
6. Trainingen verzorgen over de 4 pijlers
In het afgelopen kwartaal hebben we ons gericht op het trainen van trainers. We verzorgden de trainingen in de praktijk, op onze eigen velden en op de akkers van de trainers. Het aantal vrouwelijke trainers valt tegen.
Van de 24 mensen die gedurende het eerste kwartaal waren getraind, komen een achttal in aanmerking voor de positie van trainer of begeleider van 4Pijler groepen. Dit zijn jonge mensen met passie voor landbouwontwikkeling en met een charismatische uitstraling. We hadden gehoopt op meer kandidaten. Vooral de vrouwen zijn afgevallen. Ze blijken het te druk te hebben met hun jonge gezinnen. Het vak van begeleider van 4Pijler groepen vraagt voor hen een te grote investering in tijd en energie. Vrouwen als begeleider zijn echter heel belangrijk voor de inbedding van de 4Pijlers in de samenleving. Daarom zullen we de komende tijd nadenken over een aanpak die ook hen in staat stelt groepen te begeleiden.
De trainingen betroffen alle vier Pijlers: niet ploegen/spitten, groenbemesting, verschillende meststoffen en verbetering zaaizaad. De trainingen zijn informeel en ad-hoc, afhankelijk van de fase van de gewassen en de kansen die zich voordoen. We geven de meeste trainingen op de akkers van de groepsbegeleiders, waarbij andere groepsleden vaak aanwezig zijn.
Behalve de technieken van de 4Pijlers, hebben we de begeleiders getraind in de organisatie en daadwerkelijke begeleiding van 4Pijler groepen. Welke mensen nodig je uit? Wat is de ideale combinatie van allerarmsten en minder armen? Hoe ziet de administratie eruit en het financiële beheer? En dan natuurlijk: hoe begeleid je een groep boerengezinnen, hoe motiveer je, hoe geef je feedback?
7. Begeleiden van de allerarmste gezinnen in de 4 pijlers.
De eerste zes 4Pijler groepen zijn gestart. De meeste groepen zijn een mix van heel arme en minder arme gezinnen. De groepen maken goede voortgang. Er is ook tegenslag.
Meteen aan het begin van het kwartaal werden de eerste twee 4Pijler groepen gestart. De begeleiders zijn de mensen die door ons zijn en worden opgeleid als trainer van trainers. Het aantal groepen is inmiddels toegenomen tot zes. De begeleiders trainen de groepsleden allereerst in de eerste pijler: niet ploegen/spitten. Tegelijk wordt er op kleine schaal gebruik gemaakt van verbeterd zaaizaad van maïs.
De mensen zijn erg leergierig. Toepassing van de eerste pijler leidt niet direct tot verhoogde opbrengsten per vierkante meter, maar wel tot veel meer opbrengst per uur werk. En dat is voor mensen een grote winst: meer rendement uit arbeid. Tegelijkertijd draagt de eerste pijler bij tot de conservering van de bodem, zodat hetzelfde land ook in de toekomst gebruikt kan worden. Onze ervaring heeft geleerd dat het invoeren van de eerste pijler niet heel veel problemen oplevert. Het is vaak een kwestie van tijd en goede begeleiding. Het komt vooral aan op de tweede en derde pijler; groenbemesting en slim gebruik maken van verschillende meststoffen. De vierde pijler, goed zaaizaad gebruiken, is weer relatief eenvoudig aan de man te brengen.
We gaan regelmatig langs bij de groepen en individuele groepsleden. Het is fijn te merken dat verreweg de meeste deelnemers de Pijler 1 technieken correct toepassen en dat men zeer tevreden is over de resultaten. Hier en daar geven we aanwijzingen ter verbetering.
De organisatie van de groepen vraagt nog veel aandacht. Sommige hebben nog geen volledig bestuur en bij anderen is de administratie niet op orde. We hebben geen tijd om erop toe te zien dat alles tot in de puntjes geregeld wordt. Daarom vragen we de beste begeleiders vaak om andere begeleiders bij te staan en te helpen bij de organisatie van hun groepen. Eén van de groepen wordt door ons zelf begeleid.
Er is soms vertraging. Bijvoorbeeld: onze eigen groep heeft een voorzitter die al drie weken ziek op bed ligt. Dit betekent in de hiërarchische cultuur van Congo dat het hele groepswerk vrijwel stil ligt. Bij een andere groep zijn zowel de voorzitter als de secretaris veel afwezig geweest vanwege sterfgevallen in de familie. Ook bij die groep heeft het werk veel vertraging opgelopen. Dit soort tegenslag moeten we incalculeren; ziekte en sterfte maken deel uit van de dagelijkse realiteit hier en deze bedreigen te allen tijde de voortgang van het werk op de akkers. Aan de andere kant zullen we proberen het groepswerk iets minder afhankelijk te maken van de presentie van de voorzitter. Iets om tijdens komende groepsbijeenkomsten voorzichtig aan te kaarten.
8. Verspreiden van de 4 pijlers.
We zijn begonnen met een tweede 4Pijler centrum.
Behalve in Lanza zijn we momenteel actief in het dorpje Bovi. Dit ligt 40 kilometer bij ons vandaan, ruim een uur rijden met de brommer of auto. De bevolking van Bovi had al in maart twee jongemannen gestuurd die twee weken door ons waren opgeleid. Terug in hun dorp zijn de twee voortvarend te werk gegaan en hebben een aantal van de 4Pijler technieken met succes toegepast. De resultaten spraken boekdelen en de bevolking organiseerde zich spontaan in 4Pijler groepen. Deze groepen leren de technieken op de akkers van de twee door ons opgeleide mannen. Men heeft ons onlangs op zeer formele wijze verzocht regelmatig te komen voor aanvullende begeleiding en facilitering van de nodige materialen. Uiteindelijk zijn we hierop ingegaan, vooral omdat er in Bovi een voorganger van de kerk is met zeer goede organisatorische kwaliteiten. Via hem doen we het meeste werk. Wat kan doen we per telefoon. Sommige materialen brengen we bij hem thuis waarna hij ervoor zorgt dat de groepen hierover kunnen beschikken en dat goed wordt bijgehouden wie wat krijgt of gebruikt. De voorganger is tot dusverre heel actief binnen het 4Pijler werk te Bovi, waardoor wij onze bezoeken kunnen beperken tot een minimum.
Uitnodigingen van elders uit het district Faradje en daarbuiten blijven binnenkomen, maar houden we af. Het doen van onderzoek blijft voor ons voorlopig centraal staan.
9. Evaluaties van het werk.
Nog niet van toepassing.
10. Presentatie van de 4 pijlers aan het Ministerie van Landbouw.
Nog niet van toepassing.
11. Overleg met onze achterban over de toekomst, concrete planning en actie.
Behalve het doen van uitvoerend landbouwwerk, richten we ons ook op het doen van landbouwkundig onderzoek. Met de adviseur van de 4Pijlers hebben we onze onderzoeksvragen geformuleerd en is er een eerste planning gemaakt van de onderzoeksactiviteiten. De vragen betreffen zowel technische als organisatorische kwesties. Als je deze wilt inzien, dan kun je ze opvragen via een mail aan remkevantil@gmail.com. We willen erover graag met je van gedachten wisselen.
Op verzoek van onze thuisfrontteam hebben we een kort document geschreven waarin we het gebruik van onkruidbestrijding en gewasbeschermingsmiddelen binnen de 4Pijlers toelichten. Ook dit document is beschikbaar via een mail aan remkevantil@gmail.com. Ook hierover willen we graag met je doorpraten.
We staan te allen tijde open voor vragen en feedback. Ook hiervoor is bovengenoemde email beschikbaar.