Missie Roelof en Remke van Til, kwartaalverslag juli-september 2019
De kwartaalverslagen van de 4Pijlers volgen de orde van de planning zoals die op www.4pillars.nl is gepresenteerd.
1. Vestiging en verblijf in het district Faradje.
Remke en ik krijgen steeds nauwere banden met de mensen in en rond Lanza. We trekken nu zeven maanden met hen op. Samenwerkend op de akkers, samen biddend, samenzijn in lief en leed. We beginnen nu echt te wennen aan hun wereldbeeld en cultuur. En we vinden het steeds gemakkelijker om daarbij aan te sluiten.
De voorbereidingen voor de bouw van ons nieuwe huis vorderen langzaam maar zeker. Meer dan de helft van de benodigde bakstenen zijn nu geperst en liggen te drogen. Dankzij kordaat optreden van onze chef-medewerker hebben de hevige slagregens van de laatste tijd weinig schade aangericht.
De maand september waren we in Nederland. We hebben een prachtige tijd gehad van ontmoetingen met onze kinderen, familie, het thuisfrontteam, de kerkelijke gemeente, vrienden en onze achterban. De directe aanleiding van ons verblijf in Nederland was de aanvraag van een nieuw visum voor Congo. Een visum aanvragen is tegenwoordig omslachtig en kan zonder duidelijke reden veel vertraging oplopen. Eind september kregen we het bericht dat ook ons visum niet gauw zal worden toegekend. We hebben contact opgenomen met onze werkgever in Congo, de kerk CECA. De secretaris van de CECA heeft beloofd de immigratiedienst in de hoofdstad Kinshasa te benaderen, om via die weg druk uit te oefenen op de ambassade die ons visum behandelt. We wachten de resultaten hiervan af, hopend en biddend. Onze terugreis naar Congo staat nu voorlopig geboekt op 26 oktober.
2. Afstemmen van verwachtingen met de bevolking, lokale kerken en lokale overheid.
De plaatselijke gezinnen, de overheid en de leiders van de kerk beginnen onze missie en aanpak nu goed te begrijpen. We krijgen steeds minder verzoeken om gratis landbouw goederen, zoals kunstmest of verbeterd zaaizaad. Men accepteert dat we deze zaken alleen op kleine schaal beschikbaar stellen, met als doel dat mensen er in groepsverband ervaring mee opdoen. Voor het overige dient men zich te organiseren in zogenaamde 4Pijler groepen. Deze groepen komen na intensieve training in aanmerking voor een eerste kredietronde. Maar ook het aantal groepen moet beperkt blijven, omdat we voldoende tijd en middelen willen overhouden om de vele praktische vragen die we hebben verder te onderzoeken.
3. Deelnemen aan de conferentie “Ontwikkeling Faradje”.
Dit kwartaal niet van toepassing.
4. Regelmatig bezoeken van de allerarmste gezinnen.
We komen veel bij de mensen thuis. Het gebrek aan basiszaken treft ons altijd opnieuw. Laatst vroeg mevrouw Safari aan Remke of ze een plastic bakje mocht lenen om zaaizaad in te kunnen bewaren. Anderen vragen om het lenen van een hark om gewasresten aan de kant te harken, om een schep om een WC te graven of om een klauwhamer om oude spijkers recht te slaan voor hergebruik.
We zagen weer veel zieke kinderen. Remke vroeg door over de aard ervan en mogelijke oorzaken. Steeds meer werd zij overtuigd van de noodzaak zelf actie te ondernemen. Ze nam contact op met de leiders van de kerk en van het gezondheidscentrum in Lanza. Afgesproken werd dat Remke één ochtend per week in het gezondheidscentrum zal werken. Inmiddels heeft ze dit vier maal gedaan. Ze ontdekte daarbij dat de maandelijkse consultaties van kinderen van 0-5 jaar niet functioneren. De kinderen worden niet regelmatig gewogen en krijgen ook maar sporadisch de nodige vaccinaties. De meeste moeders hebben geen idee of hun kind gevaccineerd is en waartegen. Het doel is om deze consultaties weer op de rails te krijgen. Moeders met jonge kinderen kunnen op de afgesproken tijd, de woensdagochtend, terecht op het centrum en de kinderen worden gewogen. De moeders krijgen voor ieder kind een kaart mee waarop het gewicht en de eerdere inentingen worden genoteerd. Op deze manier komt er een duidelijker beeld van de gezondheidssituatie van ieder kind. Vanaf oktober zal worden gestart met regelmatige vaccinaties. Verder helpt Remke de verpleegkundigen bij de aankoop en beheer van medicijnen en bij het faciliteren van de aanvoer van vaccins uit grotere centra. De inzet van Remke wordt door de bevolking erg gewaardeerd. Het is dan ook altijd een drukte van belang op de woensdagochtenden.
5. Voorbereidingen treffen voor trainingen in de 4 pijlers.
Op de demonstratievelden groeien de gewassen voorbeeldig. Lokale medewerkers van de 4Pijlers zijn bezig met de oogst van ongeveer een halve hectare maïs. De beste kolven worden geselecteerd en worden het volgende seizoen gebruikt als zaaizaad voor de bevolking. We hebben 2 verbeterde maïsrassen die we virusvrij hebben gehouden en waarvan het zaaizaad door de boerengezinnen zelf kan worden vermeerderd. Hiervoor is verdere training en begeleiding nodig. Niet alleen op onze demonstratievelden, maar ook op de akkers van de mensen thuis. We rekenen op ongeveer 750 kg goed zaaizaad, genoeg om ruim honderd gezinnen op weg te helpen om de teelt van maïs flink te verbeteren.
Ook de groenbemesters groeien goed. De beide soorten, mimosa en mucuna, blijken goed te gedijen in de leemgronden rondom Lanza. Voor de mensen is het gebruik van groenbemesters volledig nieuw. Maar ze beginnen er langzaam aan te wennen. Ze zien op de demonstratievelden hoe de groenbemesters groeien in de gewassen maïs, bonen en rijst. Men ziet hoe goed ze de bodem bedekken. Ze begrijpen dat dit de onkruiden effectief bestrijdt en dat de bodemvruchtbaarheid beter zal worden. De groenbemesters hebben inmiddels gebloeid en we verwachten goede hoeveelheden zaad. Dit zullen aan het begin van het volgende seizoen gericht gaan uitgeven.
Om de genetische verscheidenheid van onze rassen te verbeteren hebben we extra zaaizaad uit Uganda gehaald. Daarvoor hebben we verschillende zaadleveranciers bezocht in Ugandese stadjes. Uiteindelijk zijn we erin gelaagd goed zaaizaad van twee nieuwe en goede maïsrassen aan te schaffen. Ook van een nieuw bonenras hebben we goed zaaizaad kunnen vinden. Verder hebben we een zak van de in Uganda veel geteelde duivenboon gekocht. Deze boon wordt daar geteeld voor zowel de consumptie als voor de verbetering van de bodem. Ikzelf heb al vaak willen experimenteren met dit gewas en nu hebben we daarvoor de gelegenheid.
Om de nieuwe rassen en gewassen uit te zetten hebben we de demonstratievelden met ongeveer anderhalve hectare uitgebreid. Hiervoor hebben we extra mankracht en geld aangewend. Ook hebben we extra geïnvesteerd in de bewaking van de akkers. Voor de gewassen die bijna oogstrijp zijn, zijn het de verschillende soorten apen en bavianen die op de loer liggen. Patrijzen en ratten zijn een grote bedreiging voor de pas ingezaaide velden.
6. Trainingen verzorgen over de 4 Pijlers.
We hebben veel geïnvesteerd in de begeleiding van de bestaande 4Pijler groepen. Een 4Pijler groep bestaat gemiddeld uit acht boerengezinnen, een mix van heel arme en wat minder arme. We bezochten de akkers van individuele groepsleden, waarbij alle groepsleden commentaar gaven en elkaar voorzagen van feedback. Hoe werden de 4Pijler technieken toegepast, wat kan er beter, wat zijn de resultaten? Men blijkt leergierig te zijn en men is blij met de feedback. Het is fijn te merken dat de gezinnen hun akkers graag laten zien aan ons en aan de andere groepsleden. Men is gretig om te tonen dat er vooruitgang wordt geboekt en dat nieuwe technieken worden gebruikt. Zowel de mannen als de vrouwen zijn trots op hun werk. Voor ons is het altijd weer verrassend dat de boerengezinnen zo open staan voor vernieuwingen in de landbouw. Blijkbaar weerhouden de traditie en het respect voor de voorouders hen er niet van om nieuwe wegen in te slaan.
Vaak is de onderlinge feedback voldoende om het leerproces goed te laten verlopen. Soms is het nodig dat we aanvullende informatie of aanwijzingen geven. Dit geldt bijvoorbeeld voor het bestrijden en voorkomen van ziekten en plagen. Vooral het voorkomen van de overdracht van virusziekten in de gewassen vraagt om veel aandacht en het zal nog veel tijd en energie vergen voordat men de juiste maatregelen neemt. Dit belangrijke onderwerp zal nog veel aandacht vragen de komende periode.
In juli organiseerde het hoofd van de etnische groep, de Dongo, een seminar over de 4Pijlers. Hij vroeg ons om onze landbouwmethode te presenteren en uit te leggen aan alle leiders van de stam. Dit deden we met plezier. Het was fijn om alle notabelen van de bevolking te ontmoeten en om hen mee te nemen in de 4Pijler methode. We gebruikten foto materiaal van de demonstratievelden en van de akkers van de leden van de 4Pijler groepen. Onder de notabelen waren een paar die zelf deel uitmaken van 4Pijler groepen. Zij ondersteunden ons verhaal en kwamen met voorbeelden uit hun eigen praktijk. Aan het einde van het seminar werd besloten dat een twaalftal van de notabelen een speciale rol zouden gaan spelen in de verdere ontwikkeling en verspreiding van de 4Pijlers. Remke en ik hebben hierover wat gemengde gevoelens. Enerzijds mooi dat er zoveel belangstelling en ondersteuning is. Anderzijds vraagt een intensieve en formele samenwerking met de leiders van de stam om een nauwkeurige afstemming van verwachtingen en om duidelijke financiële afspraken. Momenteel weten we nog niet of dit alles op korte termijn realistisch is.
7. Begeleiden van de allerarmste gezinnen in de 4 Pijlers.
Het aantal 4Pijler groepen is gestegen tot acht. Ruim zestig gezinnen maken hier deel van uit. De begeleiding van de groepen en de afzonderlijke gezinnen is het zwaartepunt van onze missie.
Zes van de acht groepen functioneren goed. Ze hebben goede leiders, mannen en vrouwen, en hebben regelmatig vergaderingen voor planning en leren. Men focust voorlopig op de eerste pijler: niet ploegen/spitten. De gezinnen zijn enthousiast: het werk is veel lichter geworden en men kan grotere oppervlaktes bewerken. We zien dat de meeste gezinnen niet veel moeite hebben met de toepassing van de techniek van de eerste pijler. De groepsleiders waren door ons intensief getraind en ze blijken zeer bereid om hun kennis en vaardigheden te delen met hun groepsleden.
We zorgen ervoor dat groepsleiders zoveel mogelijk met elkaar in contact staan. Zo kunnen ze ervaringen uitdelen en van elkaar leren. Bovendien kunnen wijzelf op die manier op een efficiënte manier feedback en aanvullende informatie geven. Erg gestructureerd verloopt het contact tussen de groepsleiders nog niet. We laten dit meestal afhangen van de gelegenheid van het moment. Als één van ons een bezoek brengt aan een 4Pijler groep bellen we groepsleiders in de buurt op om mee te gaan. In de praktijk werkt dit goed. Maar we krijgen toch signalen dat men wat meer structuur in de contacten op prijs zou stellen. Bijvoorbeeld eens per maand een formele bijeenkomst met alle groepsleiders, waarbij ieder zijn of haar werk in de groepen kan presenteren, waarbij gemeenschappelijk nieuwe inzichten worden verkregen en waarbij afspraken kunnen worden gemaakt over de vervolgtrajecten.
De 4Pijler groep die direct onder onze supervisie staat functioneert waarschijnlijk het slechtst van allemaal. De voorzitter is lang ziek geweest. Hij is inmiddels weer op de been, maar blijft lichamelijk erg zwak. Het bezoeken van de akkers van andere groepsleden zit er voor hem niet in. Daarom springen we zelf in. We kennen de groepsleden inmiddels goed, weten veel over hun zorgen en hoop, en begrijpen de manier waarop ze proberen te overleven. Alle groepsleden zijn begonnen met de toepassing van de eerste pijler en zien goede resultaten. Maar er worden ook fouten gemaakt. Een van de hardnekkigste fouten is het te veel opschonen van de akkers voor het zaaien. Volgens de traditie maakt men een stuk land eerst helemaal vrij van onkruiden, bomen en struiken. Dan wordt de grond gespit en fijngemaakt. Wanneer een akker helemaal schoon is wordt er gezaaid. Bij de eerste pijler gaat het erom zoveel mogelijk organisch materiaal op het land te laten liggen/groeien. In of tussen dit organisch materiaal wordt dan gezaaid. Dit vraagt om een behoorlijke verandering in denken. Maar ook onze eigen 4Pijler groep is op de goede weg.
8. Verspreiden van de 4 Pijlers.
De 4Pijlers heeft nu twee gebieden; het eerste in Lanza, het tweede in Bovi, 40 km verderop. Vooral in Bovi loopt het werk erg goed en neemt de belangstelling snel toe. Dit komt doordat Bovi echt een landbouwstreek is. Dichter bevolkt dan Lanza, gelegen aan een grote weg en dichtbij belangrijke handelscentra. Meer dan in Lanza zijn de boerengezinnen daar gewend aan het produceren van landbouwproducten voor de handel. Na kennis gemaakt te hebben met de 4Pijler methode ruikt men nieuwe kansen om de inkomsten te verbeteren.
We gaan regelmatig naar Bovi om de twee 4Pijler groepen aldaar te begeleiden. Deze groepen functioneren bijzonder goed en worden strak geleid door het verkozen bestuur. Behalve wat technische aanwijzingen hebben we er weinig werk aan. Ondertussen leren we veel van de boerengezinnen in Bovi. De grondsoorten daar zijn anders dan die rondom Lanza, de onkruiddruk is verschillend en de keuze van de gewassen is anders. Na het nodige vallen en opstaan blijken de boeren de 4Pijler methode hierop redelijk gemakkelijk aan te passen.
Tijdens een recent bezoek aan het districtshoofdstad Faradje hebben we overlegd met het departement van landbouw. Het hoofd van het departement liet ons weten erg geïnteresseerd te zijn in de 4Pijler methode. Hij stelde voor om een seminar te organiseren in november aanstaande. Daar zullen wij de gelegenheid krijgen om opinieleiders en overheidsfunctionarissen in de landbouwsector te trainen in de theorie en de praktijk van de 4Pijlers. De overheid bleek bereid een deel van de kosten van de organisatie op zich te nemen. Dat is voor Congo uitzonderlijk.
We zijn blij met dit initiatief van de overheid. De betrokkenheid van de landbouwingenieurs op districtsniveau kan ons van waardevolle feedback verzekeren. Verder kunnen we de contacten met hen benutten om de relaties op hogere niveaus te versterken.
9. Evaluaties van het werk.
Nog niet van toepassing.
10. Presentatie van de 4 pijlers aan het Ministerie van Landbouw.
Nog niet van toepassing
11. Overleg met onze achterban over de toekomst, concrete planning en actie.
Behalve het doen van uitvoerend landbouwwerk, richten we ons ook op het doen van landbouwkundig onderzoek. Met de adviseur van de 4Pijlers hebben we onze onderzoeksvragen geformuleerd en is er een eerste planning gemaakt van de onderzoeksactiviteiten. De vragen betreffen zowel technische als organisatorische kwesties. Als je deze wilt inzien, dan kun je ze opvragen via een mail aan remkevantil@gmail.com. We willen erover graag met je van gedachten wisselen.