Het probleem: landbouw die vastloopt

Veel gezinnen gebruiken nog steeds de traditionele slash-and-burn methode: stukken bos of savanne worden gekapt en afgebrand, waarna de grond enkele seizoenen vruchtbaar blijft. Daarna moet het land jaren braak liggen.

Door de snel groeiende bevolking is daar geen ruimte meer voor. Velden worden te vroeg opnieuw gebruikt, waardoor de bodem uitgeput raakt. De opbrengsten dalen, erosie neemt toe en conflicten over land laaien op. Jongeren verliezen hun toekomstperspectief en trekken naar de steden.

De gevolgen

Ondanks hard werken – vaak door het hele gezin, ook de kinderen – leveren de akkers steeds minder op. Het resultaat is ondervoeding, gebrek aan onderwijs, slechte huisvesting en nauwelijks toegang tot gezondheidszorg.

Waarom eerdere hulp niet werkte

Ontwikkelingsprogramma’s hebben weinig blijvende resultaten gebracht. Vaak zijn er landbouwmethoden uit Europa of Amerika geïntroduceerd die niet passen bij de tropische realiteit.
Voorbeelden: spitten en intensief wieden lijken op korte termijn te helpen, maar leiden tot een snelle achteruitgang van de bodem. Het organisch materiaal verdwijnt en na een paar seizoenen zijn de velden uitgeput.

Uitzichtloos? Gelukkig niet.

De situatie lijkt vast te zitten in een vicieuze cirkel van uitputting en armoede. Maar er is een alternatief: een aanpak die wél past bij de tropische bodem en die boeren perspectief geeft voor de toekomst.

De armste gezinnen – wie zijn ze?

De allerarmste gezinnen op het platteland blijven vaak verborgen. Ze nodigen je niet zomaar uit, komen niet langs en leven teruggetrokken in hun eigen wereld. Toch is het mogelijk om hun vertrouwen te winnen: door echte belangstelling, respect, liefde en volharding.

Hun realiteit

Deze gezinnen leven met minder dan het absolute minimum. Vaak is er niet genoeg te eten, en chronische ziekten zoals tuberculose of aids maken het leven nog zwaarder. Tropische ziekten als malaria en infecties zijn eenvoudig te behandelen, maar medicijnen zijn onbetaalbaar. Velen hebben al een dierbare verloren.

Kwetsbaar en zonder reserves

Eén misoogst kan hongersnood betekenen. Eén doktersrekening kan een gezin maandenlang beroofd laten van basisdingen als zout, olie of schoolgeld. Er zijn geen buffers, geen reserves – alleen soms een klein beetje hulp vanuit de kerk.

Te weinig arbeidskracht

Veel gezinnen hebben niet genoeg gezonde volwassenen om het zware werk op het land te doen. Een moeder alleen met jonge kinderen kan onmogelijk genoeg grond bewerken om voedsel én inkomen veilig te stellen. Met enkel een schop of spade is een halve hectare al een onhaalbare opgave.

“Het zijn allemaal gezinnen die moeten rondkomen met minder dan het absolute minimum.”